Tίτος Γιοχάλας
Γεννήθηκε στα Γιάννενα το 1942. Σπούδασε Kλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Aθηνών με υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών.
Συνέχισε τις μεταπτυχιακές του σπουδές με υποτροφία του Ιταλικού κράτους στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου του Παλέρμου, όπου παρακολούθησε μαθήματα Γλωσσολογίας και Aλβανικής Γλώσσας και Φιλολογίας, στην οποία και ειδικεύτηκε.
Διδάκτωρ της Φιλολογίας από το 1968, διεύρυνε τις σπουδές του παρακολουθώντας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου του Mονάχου σεμινάρια Bαλκανικής Iστορίας, Συγκριτικής Γλωσσολογίας και Αλβανολογίας με υποτροφία της Alexander von Humboldt-Stiftung.
Tο 1971 διορίστηκε ερευνητής στην Aκαδημία Aθηνών, όπου από το 1982 διηύθυνε το Kέντρο Eρεύνης Eπιστημονικής Oρολογίας και Nεολογισμών.
Ορίστηκε εκπρόσωπος του Ιδρύματος Μελετών της Χερσονήσου του Αίμου (και της Ελλάδας) και έλαβε μέρος στο πρώτο Διεθνές Συνέδριο Ιλλυρολογίας (Τίρανα, 15/09 - 20/09/1972).
Με υπουργική απόφαση (Ι/1846/1-11-88) ορίστηκε μέλος της Εθνικής Επιστημονικής Ομάδας Εργασίας που συγκροτήθηκε με σκοπό την μελέτη των σχολικών εγχειριδίων των Βαλκανικών χωρών.
Ορίστηκε ως εκπρόσωπος του Υπουργείου Πολιτισμού στο Συμπόσιο της ΔΑΣΕ (Κρακοβία, 28 Μαῒου – 7 Ιουνίου 1991) για την Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Κληρονομιά.
Ως μέλος της τριμελούς Ελληνικής Επιτροπής του Υπουργείου των Εξωτερικών έλαβε μέρος στη Διάσκεψη του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη από 25/8 – 3/9 1992 για την τυποποίηση των γεωγραφικών ονομάτων.
Το 1975 εκλέχτηκε Διευθυντής του Ελληνικού Κέντρου Σπουδών Νοτιοανατολικής Ευρώπης, το οποίο συγκρότησε και λειτούργησε μέχρι το 2012.
Το 2012 εξελέγη ομόφωνα Επίτιμο Μέλος της Ακαδημίας των Επιστημών της Αλβανίας.
Δημοσιεύματα Τίτου Γιοχάλα
Α´ ΒΙΒΛΙΑ
1. Ο Γεώργιος Καστριώτης-Σκεντέρμπεης εις την Νεοελληνικήν Ιστοριογραφίαν και Λογοτεχνίαν, Θεσσαλονίκη 1975 (Ίδρυμα Μελετών της Χερσονήσου του Αίμου - 151), σελ. 170 + ΧΧΧΙ πίνακες.
Α΄ανατύπωση, Αθήνα 1993 (εκδόσεις ΔΩΔΩΝΗ).
Εξετάζονται οι βιογραφίες και τα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν στην ελληνική γλώσσα για τον Γ. Καστριώτη-Σκεντέρμπεη. Επιλύονται προβλήματα πηγών, επακριβώνονται θέματα προτύπων και γενικά ερμηνεύεται η παρουσία του ήρωα στα ελληνικά γράμματα.
2. Το Ελληνο->Αλβανικόν Λεξικόν του Μάρκου Μπότσαρη, Φιλολογική έκδοσις εκ του αυτογράφου, εν Αθήναις 1980 (Πραγματείαι της Ακαδημίας Αθηνών, τόμ. 46), σελίδες 424 + LXX πίνακες.Β´ έκδοση από τον συγγραφέα, Αθήνα 1993.
Το έργο αποτελεί ένα γλωσσικό «μνημείο» αντιπροσωπευτικό της διγλωσσίας των Σουλιωτών. Η σημασία του είναι μεγάλη τόσο για τα Αρβανίτικα του Σουλίου, άγνωστα από άλλη πηγή, όσο και για τα Ελληνικά των «λεξικογράφων» μας. Ιδιαίτερα εκτιμήθηκαν από την ελληνική και ξένη κριτική τα αιτιολογημένα συμπεράσματά μου για τους λόγους και τις συνθήκες, κάτω από τις οποίες γράφτηκε το Λεξικό.
3. Στοιχεία ελληνο-αλβανικής Γραμματικής και ελληνο-αλβανικοί διάλογοι. Ανέκδοτο έργο του Ιωάννη Βηλαρά. Φιλολογική έκδοση από τον αυτόγραφο κώδικα της Εθνικής Βιβλιοθήκης των Παρισίων, Θεσσαλονίκη 1985 (Ίδρυμα Μελετών της Χερσονήσου του Αίμου - 197), σελίδες 317.
Το εξαιρετικού ενδιαφέροντος αυτό έργο του Ι. Βηλαρά, που παρέμενε άγνωστο στους Έλληνες «Βηλαριστές», έχει ιδιαίτερη σημασία για την μελέτη της γλωσσικής εξέλιξης του Βηλαρά. Είναι όμως σημαντικότατο και για την ιστορία και την γραφή της Αλβανικής, αφού αποτελεί την πρώτη γραμματική της τοσκικής διαλέκτου της Ν. Αλβανίας.
4. Συμβολή στη Βαλκανική Βιβλιογραφία, Αθήνα 1987 (Ελληνική Επιτροπή Σπουδών ΝΑ. Ευρώπης - 22), σελίδες 394.
Το έργο αποτελεί βιβλιογραφικό οδηγό κατά συγγραφείς αλλά και κατά θέματα για 10.000 περίπου τόμους βιβλίων και περιοδικών, που συγκρότησα ως Διευθυντής στο Επιστημονικό Κέντρο της Ελληνικής Επιτροπής Σπουδών Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
5. Αλβανολογία και ερασιτεχνισμός. Αποκατάσταση αρβανίτικων κειμένων, Αθήνα 1988 (Ελληνική Επιτροπή Σπουδών ΝΑ. Ευρώπης), σελίδες 84.
Μετά από επιτόπια έρευνα και συλλογή του σχετικού υλικού αποκαθιστώ τα αρβανίτικα κείμενα που είχε εκδώσει ξένος ερευνητής με ανεπίτρεπτα σφάλματα και παρανοήσεις.
6. Ελληνοαλβανικά κείμενα για γλωσσική προσέγγιση, Αθήνα 1992 (Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης), σελίδες 225.
Μεταφράζονται στα Αλβανικά, ελληνικά λογοτεχνικά κείμενα της Λίνας Κάζδαγλη με σύντομα επεξηγηματικά γλωσσάρια.
7. Ελληνικά επώνυμα, ονόματα και τοπωνύμια των αλβανικών κοινοτήτων της Κάτω Ιταλίας και της Σικελίας, Αθήνα 1993 (Ελληνική Επιτροπή Σπουδών ΝΑ. Ευρώπης - 30), σελίδες 100.
Επισημαίνονται τα ελληνικά επώνυμα και τοπωνύμια των αλβανοφώνων κοινοτήτων της Κάτω Ιταλίας και της Σικελίας μετά από επιτόπια έρευνα στα Αρχεία των εκκλησιών.
8. Αλβανο-Ιταλικά, Αθήνα 1996, (Ελληνική Επιτροπή Σπουδών ΝΑ. Ευρώπης), σελίδες 222.
Παρουσιάζονται χίλιες και πλέον μελέτες για την ιστορία, τον θρησκευτικό βίο, τη γλώσσα, την λογοτεχνία, την φιλολογία και την λαογραφία των ιταλο-αλβανικών κοινοτήτων. Την επιτόπια βιβλιογραφική έρευνα πραγματοποίησα στις Βιβλιοθήκες της Μονής της Κρυπτοφέρρης (Grottaferrata), του Πανεπιστημίου της Ρώμης “LaSapienza” (IstitutodiLinguaeLetteraturaAlbanese), της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ρώμης και του Υπουργείου των Εξωτερικών, του Ελληνικού Κολεγίου του Αγ. Αθανασίου στη Ρώμη, του Ινστιτούτου Αλβανικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Παλέρμου, της Εθνικής και Δημοτικής Βιβλιοθήκης του Παλέρμου, της Έδρας Αλβανολογίας και της Δημοτικής Βιβλιοθήκης της Καλαβρίας (Cosenza), του Albanien-Institut του Μονάχου και της Γενναδείου Βιβλιοθήκης των Αθηνών.
9. Αρβανίτικα παραμύθια και δοξασίες. Νεράιδες, δαίμονες, ξόρκια, ψυχιάσματα, Αθήνα 1997, σελίδες 251.
Παρουσιάζονται σε ελληνική μετάφραση και σχόλια 187 παραμύθια και δοξασίες που κατέγραψα κατά την διάρκεια επιτόπιας έρευνας σε 69 αρβανιτόφωνα χωριά της χώρας. Το έργο κοσμούν σχέδια της Έλλης Σολομωνίδη-Μπαλάνου.
10. Άνδρος, Αρβανίτες και Αρβανίτικα, Αθήνα 2000 (εκδόσεις Πατάκη, σελίδες 520 + 124 έγχρωμες φωτογραφίες εκτός κειμένου. Α´ ανατύπωση, Αθήνα 2010, (εκδόσεις Τυπωθήτω).
Πρόκειται για ολοκληρωμένη μονογραφία ιστορική, γλωσσοφιλολογική και λαογραφική σχετική με τα αρβανιτόφωνα χωριά της Άνδρου. Ο τόμος περιλαμβάνει εκτενή δίγλωσσα κείμενα, αλβανο-ελληνικό γλωσσάριο, επώνυμα, τοπωνύμια και στοιχεία λαϊκής αρχιτεκτονικής.
11. Εύβοια, τα Αρβανίτικα, Αθήνα 2002, εκδόσεις Πατάκη, σελίδες 712+ 93 έγχρωμες φωτογραφίες εκτός κειμένου.
Διαγράφεται η ιστορία των αρβανιτόφωνων χωριών της Εύβοιας και δημοσιεύονται εκτενή κείμενα με αφηγήσεις στα Αρβανίτικα συνοδευόμενα από ελληνική μετάφραση. Τα κείμενα και το Γλωσσάριο συνοδεύει δίσκος πυκνής εγγραφής (cd) με τραγούδια, αφηγήσεις, μουσικές και ... σφυρίγματα.
12. Ύδρα, λησμονημένη γλώσσα, τόμ. Α´-Β´, Αθήνα 2006, εκδόσεις Πατάκη, σελίδες 854.
Στο έργο μου αυτό ανατρέπονται τα μέχρι σήμερα ατεκμηρίωτα επαναλαμβανόμενα περί εγκατάστασης στην Ύδρα Αλβανών στρατιωτών του Σκεντέρμπεη. Επισημαίνονται και δημοσιεύονται αρβανίτικα κείμενα, επιστολές, κάλαντα, τραγούδια, εκδίδεται δε και το Ελληνο-Αρβανίτικο Λεξικό του Υδραίου Γυμνασιάρχη Παναγιώτη Κουπιτώρη.
13. Η αρβανιτιά στο Μοριά, χρονικά πορείας, τόμ. Α´-Β´, Αθήνα 2011, εκδόσεις Πατάκη, σελίδες 94.
Εκδίδονται αρβανίτικα κείμενα και τραγούδια που κατέγραψα με επιτόπια έρευνα και συλλογή σε αρβανιτόφωνα χωριά της Πελοποννήσου κατά την περίοδο 1980-1989. Το έργο συμπληρώνουν τρία εκτενή Αρβανιτο-Ελληνικά Γλωσσάρια και δίσκος πυκνής εγγραφής (cd) με αρβανίτικα πεζά και τραγούδια του βιβλίου.
14. Τα αλβανόφωνα χωριά της Θράκης. Ιστορία και Γλώσσα, Αθήνα 2011, εκδόσεις Πατάκη, σελίδες 534.
15. Ελληνική Ορολογία Ολυμπιακών Αθλημάτων, Αθήνα 2004 (Ακαδημία Αθηνών, Κέντρο Ερεύνης Επιστημονικών Όρων και Νεολογισμών – Δελτίο Επιστημονικής Ορολογίας και Νεολογισμών 8), σελίδες 434.
16. Στη γη του Πύρρου, Διαχρονικός Ελληνισμός στην Αλβανία, κείμενα: Τ. Π. Γιοχάλας, φωτογραφίες: Λίζα Έβερτ, εκδ. Αστερισμός, Αθήνα 1993.
ΒΡΑΒΕΙΟ ΤΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΑΘΗΝΩΝ.
Πληροφορίες για τη διάθεση των βιβλίων:
τηλ. 210 60 81 329
Κατεβάστε το βιογραφικό σε εκτυπώσιμη μορφή.
Β´ ΜΕΛΕΤΕΣ
1. “Testi greco-albanesi, editi ed inediti”, Annuario 1966-67, Palermo 1967, σ. 108-120, (Centro Internazionale dї Studi Albanesi presso l’Universitá di Palermo).
Εκδίδονται ανέκδοτα ελληνο-αλβανικά κείμενα και σχολιάζονται γλωσσικά.
2. “Giorgio Castriota Scanderbeg nella letteratura neogreca”, περιοδ. Bollettino della Badia Greca di Grottaferrata, 22 (1968), σ. 57-70.
3. «Ανέκδοτα κείμενα περί Αλβανίας, αλβανικού αλφαβήτου και ελληνο-αλβανικών σχέσεων», περιοδικό Μνημοσύνη 2, 1969, f. 427-452.
Πρόκειται για γλωσσοφιλολογικό σχολιασμό κειμένων από το Αρχείο Ν. Λεβίδη.
4. “Tekste të vjetra arbëreshë” (στα Αλβανικά: Παλαιά ιταλο-αλβανικά κείμενα), Shêjzat (Romë) 15, 1971, τεύχ. 1-3, σ. 58-62.
Επισημαίνεται για πρώτη φορά η γλωσσοφιλολογική αξία ελάχιστα γνωστών ιταλο-αλβανικών κειμένων και τραγουδιών που εκδόθηκαν στα τέλη του 19 ου αι. στο περιοδικό La Calabria του L. Bruzzano.
5. «Το επικόν ποίημα του εξ Αχρίδος Γρηγορίου Σταρίδου (Prličev) ‘Σκενδέρμπεης’. Ιστορικαί και λογοτεχνικαί πηγαί», περιοδ. Μακεδονικά, 11 (1971), σ. 174-258.
Εξετάζεται από ελληνικής πλευράς το θέμα των ελληνικών ιστορικών και λογοτεχνικών πηγών που επηρέασαν τον Ι. Σταυρίδη (γνωστό αργότερα με το σλαβικό του όνομα Prličev), στη σύνθεση του ποιητικού αυτού έργου του.
6. “Über die Einwanderung der Albaner in Griecenland, eine zusammenfassende Betrachtung”, στοντόμο: Dissertationes Albanicae, München 1971, σ. 89-106 (Βeiträge zur Kenntnis Südosteuropas und des Nahes Orients, Band XIII).
Εξετάζεται συνοπτικά η κάθοδος των Αλβανών στην Ελλάδα με βάση τις βυζαντινές, ιταλικές και ισπανικές πηγές και ερμηνεύεται η εθνική τους αφομοίωση.
7. “Griechische Orts-und Familiennamen der italo-albanischen Gemeinden Siziliens”, περιοδ. Λεξικογραφικόν Δελτίον (τηςΑκαδημίαςΑθηνών), 12 (1972), σ. 69-80, καιAkten des Internationalen Albanologischen Kolloquiums Innsbruck 1972 zum Gedächtnis an Norbert Jokl, Innsbruck 1977, σ. 525-535 (Ιnnsbrucker Beiträge zur Kulturwissenschaft-Sonderheft 41)
8. “Gli studi albanologici in Grecia”, περιοδ. Λεξικογραφικόν Δελτίον (τηςΑκαδημίαςΑθηνών), 12 (1972), σ. 59-67, καιAkten des Internationalen Albanologischen Kolloquiums, Innsbruck 1977, σ. 85-95.
(Ιnnsbrucker Beitràge zur Kurlturwissenschaft – Sonderheft 41).
Εξετάζονται οι ιστορικές, γλωσσικές, λαογραφικές και τοπωνυμικές μελέτες που γράφηκαν στη χώρα μας για το αλβανικό στοιχείο.
9. “Albanologische Nachrichten von N. Politis und T. Neroutsos aus der Nachlass G. Meyers”, περιοδ. Μνημοσύνη, 4 (1973), σ. 198-200.
Δημοσιεύονται ανέκδοτες επιστολές του Ν. Πολίτη και Τ. Νερούτσου από τα κατάλοιπα του G. Meyer με πληροφορίες για την Αθηναϊκή διάλεκτο και σχετικές βιβλιογραφικές ειδήσεις.
10. “Unveröffentlichte Kritiken deutscher und griechischer Gelehrter zu G. Meyers linguistischem Werk”, περιοδ. Αθηνά, 84 (1973), σ. 64-79.
Δημοσιεύονται άγνωστες κρίσεις Ελλήνων και ξένων για το γλωσσικό έργο του G. Meyer, το αναφερόμενο στην ελληνική γλώσσα.
11. «Επόψεις του Ελληνισμού των αλβανικών κοινοτήτων της Σικελίας», Πρακτικά της Ακαδημίας Αθηνών, 49 (1975), σ. 363-372.
Συνοπτική μελέτη για τις ελληνικές γλωσσικές και πολιτιστικές επιδράσεις στις αλβανόφωνες κοινότητες της Σικελίας, στις οποίες εγκαταστάθηκαν τόσο Αρβανίτες όσο και Έλληνες από διάφορες περιοχές της Ελλάδας.
12. “Sulla problematica dei prestiti bizantini e neo-greci nei dialetti italo-albanesi”, περιοδ. Balkan Studies 16 1 (1975), σ. 44-55.
Εξετάζονται για πρώτη φορά τα βυζαντινά και νεοελληνικά γλωσσικά δάνεια στις αλβανόφωνες ιταλο-αλβανικές κοινότητες.
13. “Considerazioni sull’onomastica e toponomastica albanese in Grecia”, περιοδ. Balkan Studies, 17 2 (1977), σ. 313-329.
Εξετάζονται γλωσσικές αλληλοεπιδράσεις σε επιθήματα, ανάμεσα στην ελληνική και αλβανική γλώσσα.
14. “Gemeinsame Motive in der italienisch-albanischen und der griechischen Volksdichtung”, περιοδ. Balkan Studies, 21 1 (1980), σ. 57-67.
Εξετάζεται για πρώτη φορά ένα μοτίβο από τον ελληνικό ακριτικό κύκλο στην ιταλο-αλβανική δημοτική ποίηση.
15. “Die Balknalinguistik in Griechenland”, περιοδ. Γλωσσολογία-Glossologia, 1 (1982), Αθήνα 1983, σ. 129-139, και στον τόμο : Ziele und Wege der Balkanlinguistik, Beiträge zur Tagung vom 2 - 6 März 1981 in Berlin, Berlin 1983, σ. 104-114 (ΟsteuropaInstitut an der Freien Universität Berlin).
Συνοπτική ενημερωτική μελέτη για τις γλωσσικές διαβαλκανικές έρευνες στη χώρα μας, και πρόταση για δημιουργία ενός Γλωσσικού Άτλαντος με τα ελληνικά γλωσσικά δάνεια στις βαλκανικές γλώσσες.
16. «Η συλλογή ιταλο-αλβανικών χειρογράφων της Βασιλικής Βιβλιοθήκης της Κοπεγχάγης», Βυζαντινά 13 (1985), σ. 1176-1190.
17. “La grammaire gréco albanaise inédite de Ioannis Vilaras”, Ελληνικές ανακοινώσεις στο Ε´ Διεθνές Συνέδριο Σπουδών ΝΑ Ευρώπης, Αθήναι 1985, σ. 140-147.
18. “L’importanza della letteratura italo-albanese per la storia letteraria dell’Albania”, στοντόμο: Communications grecques présentées au VIe Congrès International des Etudes du Sud-Est Européen, Αθήνα 1990, σ. 609-641 (Comité National Grec du Sud-Est Européen).
Δημοσιεύεται το πρώτο ιταλο-αλβανικό μελόδραμα των μέσων του προηγούμενου αιώνα του Fr. AntonioSantori, από χειρόγραφο που εντόπισα στην Βασιλική Βιβλιοθήκη της Κοπενχάγης.
19. «Τα ελληνικά γλωσσικά δάνεια της αλβανικής γλώσσας», περιοδ. Λακωνικαί Σπουδαί, τόμ. Ι (1990), σ. 209-215.
Εξετάζεται η σταθερή παρουσία ορισμένων ελληνικών γλωσσικών δανείων της Αλβανικής από την ύστερη αρχαιότητα μέχρι σήμερα που ερμηνεύεται από την αδιάσπαστη διαβίωση ελληνικού πληθυσμού εντός της γειτονικής χώρας.
20. “Spigolando l’arbëresh”, στοπεριοδ. Μünchner Zeitschrift für Bal- kankunde 7-8 (1991), σ. 367-381.
Δημοσιεύω ανέκδοτα ιταλο-αλβανικά κείμενα προσωπικής μου συλλογής.
21. “Considerazioni sull’elemento greco nell’arbëresh”, στοντόμοBeiträge zur sprachlichen und Kulturellen Vielfalt in den Philologien, Festschrift für Rupprecht Rohr zum 70. Geburtstag, Stuttgart 1992, σ. 135-150, και στον τόμο : I dialetti italo-albanesi, Studi linguistici e storico-culturali sulle comunità arbëreshë, a cura di Francesco Altimari e Leonardo M. Savoia, Roma 1994, σ. 141-160.
Εξετάζονται ελληνικά γλωσσικά δάνεια στη γλώσσα των αλβανοφώνων κοινοτήτων της Κ. Ιταλίας και Σικελίας και η σχέση τους με τα ελληνόφωνα χωριά της Κ. Ιταλίας και της Χιμάρας.
22. “Considerazioni su qualche toponimo greco presso gli albanofoni dell’Italia meridionale”, στοντόμοτων John Bassett Trumper, Antonia Mendicino, Marta Maddalon, Toponomastica Calabrese, Roma 2000, σ. 51-54.
23. “ Die albanische Sprache in Westthrakien”, Aktuelle Fragestellungenund Zukunftsperspektiven der Albanologie, Akten der 4. Deutsch-Albanischen kultursissenschaftlichen Tagung ’50 Jahre Albanologie an der Lundwig-Maximilians Universität München’, herausgegeben von Bardhyl Demiraj, Wiesbaden 1912, σ. 161-166.
24. “Der griechische Einfluss auf das Albanische”, Studime për nder të Rexhep Ismajlitme rastin e 65-vjetorit të lindjes, Prishtinë 2012, σ. 341-350.
25. “Dy fjalë të shkurtra për një periudhë të gjatë”, Akademi Solemne kushtuar 100-vjetorit të Shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë, Tiranë 2013, σ. 96-100.
26.«Μbi vendosjen e populates shqiptare në Greqi”, Ad onorem Zef Mirdita, St. Gallen-Zagreb 2013, σ. 999-1007.
27. “Griechische Bildung und albanisches Nationalbewusstsein”, Sprache und Kultur der Albaner, Akten der 5. Deutsch-albanischen kulturwissenschaftlichen Tagung (5-8 Juni 2014, Bucimas bei Pogradec, Albanien, Herausgegeben von Bardhyl Demiraj, Wiesbaden 2015, σ. 467-473.
28. «Jeronim De Rada dhe Hidra”, Jeronim De Rada, Konferenzë shqencore ndërkombëtare kushtuar 200-vjetorit të lindjes (1814-1903),Akademia e Shkencave e Shqipërisë, Tiranë 2015, σ. 77-89.
30. “Un volantino politico dei primi del '900 nell' Albanese dell' Attica”, Studi in onore del prof. Francesco Altimari in occasione del 60 compleanno, Tiranë 2015, σ. 289-300.
31. “Shkrimtarët shqiptaro-arbëreshë dhe gjuha greke”, Letrat shqipe dhe gjuhët e tjeratë letërsisë shqiptare, Akademia e Shkencave e Shqipërisë, Tiranë 2016, σ. 59-72.
32. “Gli ‘Arvaniti’ dell’ isola di Idra nell’ Archivio di Propaganda Fide”, L’ Albania nell’Archivio di Propaganda Fide, Atti del Convegno Internazionale Cittá del Vaticano 26-27 ottobre 2015, a cura di Ardian Ndreca, Cittá del Vaticano 2017,σ. 195-211.
Γ´ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ (από τα Αλβανικά στα Ελληνικά)
1. SkënderAnamali, “Nga ilirët tek arbërit” (= Aπό τους Ιλλυριούς στους Αλβανούς), Βαλκανική Βιβλιογραφία 1 (1973), σ. 39-69 (Ίδρυμα Μελετών της Χερσονήσου του Αίμου).
2. Eqrem Çabej, “Problemi i vendit të formimit të gjuhës shqipë” (= Το πρόβλημα του χώρου σχηματισμού της αλβανικής γλώσσης), Βαλκανική Βιβλιογραφία 1 (1973), σ. 73-112.
3. AleksBuda, “Ilirët e jugut si problemi i historiografisë” (= Oι Ιλλυριοί του Νότου ως ιστοριογραφικό πρόβλημα), Βαλκανική Βιβλιογραφία 4 (1975), σ. 179-204.
4. Δ. Θ. Τσάτσος - Γ. Σ. Κατρούγκαλος, Το Σύνταγμα της Δημοκρατίας της Αλβανίας, Πρόλογος Ρετζέπ Μεϊντάνι Προέδρου της Δημοκρατίας της Αλβανίας. Μετάφραση από το αλβανικό πρωτότυπο Τίτου Π. Γιοχάλα, δ. Φ. Αλβανολόγου, Αθήνα-Κομοτηνή 2000, εκδ. Σάκκουλα, σελίδες 100.
Δ´ ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΕΣ
ΒojkaSokolova, Die albanische Mundart von Mandrica, εκδ. OttoHarrassowitz-Wiesbaden, Βerlin 1983, σελίδες 232 (Osteuropa-InstitutanderFreienUniversitätBerlin, BalkanologischeVeröffentlichungenherausg. v. N. Reiter, τόμ. 6), στοπεριοδ. ΕΛΛΗΝΙΚΑ 35 (1984), σ. 219-222.
Πληροφορίες για τη διάθεση των βιβλίων:
τηλ. 210 60 81 329